Czas epidemii oraz konieczności izolacji oraz zachowania dystansu społecznego są nie tylko problemem na który powinniśmy patrzeć z punktu widzenia zdrowia fizycznego, bezpieczeństwa ekonomicznego ale także dobrostanu psychicznego. Mierząc się z nieprzerwanym kontaktem z innym człowiekiem będąc zamkniętym na małych powierzchniach domu czy mieszkania zaczęliśmy się mierzyć z problemami o których istnieniu nie mieliśmy pojęcia. W toku przedłużania kolejnych obostrzeń związanych z epidemią wprowadzonych na wiosnę 2020r. zaczęto poruszać temat ofiar przemocy domowej, które w czasie ścisłej ogólnopolskiej kwarantanny na wiosnę 2020r. były zmuszone mieszkać ze swoimi partnerami/partnerkami, które taką przemoc stosowały wobec nich.
Poza przypadkami nagłymi (opisywanymi tu https://rodzinaiprawo.pl/nagle-przyjecie-do-szpitala-psychiatrycznego-pacjenta-bez-jego-zgody/ )istnieje możliwość umieszczenia osoby chorej psychicznie bez jej zgody w szpitalu psychiatrycznym w sytuacji gdy:
- dotychczasowe zachowanie osoby chorej psychicznie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego lub
- osoba chora psychicznie jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
Kto może złożyć wniosek o przymusowe skierowanie do szpitala psychiatrycznego?
Wniosek może być złożony przez małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwo, przedstawiciela ustawowego lub osobę sprawującą faktyczną opiekę nad taką osobą.
Właściwy sąd do złożenia wniosku o o przymusowe skierowanie do szpitala psychiatrycznego
O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby, bez jej zgody, decyduje sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby.
Postępowanie/procedura w sprawie przymusowego skierowania do szpitala psychiatrycznego na wniosek osoby bliskiej
Po złożeniu wniosku o przymusowe skierowanie do szpitala psychiatrycznego właściwy sąd opiekuńczy orzeka niezwłocznie po przeprowadzeniu rozprawy; rozprawa powinna się odbyć nie później niż w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku. W przypadkach uzasadnionych interesem osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, sąd zarządza przeprowadzenie rozprawy w szpitalu.
W toku takiego postępowania Sąd ocenia skutki niezastosowania przymusowego leczenia wobec osoby chorej. Sąd badając zasadność rozpatrywanego wniosku będzie brał pod uwagę jaki będzie skutek niepodejmowania leczenia, tj. czy niepodjęcie przymusowego leczenia może doprowadzić osobę chorą do stanu uniemożliwiającego jej funkcjonowanie w rodzinie, w miejscu zamieszkania lub w pracy.
Wypisanie ze szpitala przez lekarza osoby przymusowo skierowanej do szpitala psychiatrycznego.
O wypisaniu ze szpitala pacjenta skierowanego na leczenie bez jego zgody decyduje ordynator (lekarz kierujący oddziałem), jeżeli uzna, że ustały przewidziane w ustawowe przyczyny przyjęcia i pobytu tej osoby w szpitalu psychiatrycznym. O wypisie kierownik szpitala zawiadamia właściwy sąd opiekuńczy.
Wypisanie ze szpitala osoby przymusowo skierowanej do szpitala psychiatrycznego na jej własny wniosek.
Osoba przebywająca w szpitalu psychiatrycznym, w tym również osoba ubezwłasnowolniona, może złożyć w szpitalu, w dowolnej formie, wniosek o nakazanie wypisania jej ze szpitala, co odnotowuje się w dokumentacji medycznej. Wypisania ze szpitala psychiatrycznego osoby przebywającej w nim bez swojej zgody mogą żądać również: przedstawiciel ustawowy, małżonek, rodzeństwo, krewni w linii prostej oraz osoba sprawująca faktyczną opiekę na taką osobą.
W razie odmowy wypisania, osoba przebywająca w szpitalu oraz odpowiednio powyżej wymienione osoby mogą wystąpić do sądu opiekuńczego, w którego okręgu znajduje się ten szpital, o nakazanie wypisania. Wniosek składa się w terminie 7 dni od powiadomienia tej osoby o odmowie wypisania oraz o terminie i sposobie złożenia wniosku.
Źródła:
- Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 685) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19941110535/U/D19940535Lj.pdf
- Kodeks postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. z 2019 r. poz.1460) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640430296/U/D19640296Lj.pdf