Uregulowanie kontaktów z dzieckiem przed Sądem.
Przyjmuje się, że ingerencja Sądu w sferę życia codziennego stanowi ostateczność i powinna nastąpić dopiero wtedy kiedy strony nie są w stanie się porozumieć w sprawie swoich praw i obowiązków. Sądowne uregulowanie kontaktów z dzieckiem stanowi właśnie taką ostateczność.
W sytuacji kiedy rodzice nie są w stanie się porozumieć w sprawie wykonywania kontaktów z dzieckiem konieczne się staje złożenie wniosku do sądu o pomoc w uregulowaniu tego kontaktu. Sąd rozstrzygając sprawę kontaktów dziecka z rodzicami musi mieć na względzie prawo rodzica do kontaktu z dzieckiem, prawo dziecka do wychowania przez obu rodziców.
Rozpatrując taki wniosek Sąd przede wszystkim musi mieć na względzie dobro dziecka.
Nierzadko po rozstaniu rodziców niezależnie czy to w wyniku orzeczenia rozwodu czy separacji, czy może zakończenia nieformalnego związku, dzieci stają się osią sporu pomiędzy rodzicami. Problem kontaktów dzieci, z którymś z rodziców stanowi bardzo delikatną materię dlatego prowadzenie takich spraw przed sądem wymaga skrupulatnego przygotowania, i zastanowienia nad treścią formułowanego żądania tzn. kiedy, gdzie i w jakiej formie miałyby kontakty się odbywać. Co istotne Sąd wydając rozstrzygnięcie w 100 % przypadków posiłkuje się opiniami biegłych wydanych na potrzeby prowadzonego postępowania.
Orzekanie o kontaktach w wyroku rozwodowym/ o separacji
W wyroku orzekającym rozwód lub separację jednym z obligatoryjnych elementów wyroku jest rozstrzygnięcie o władzy rodzicielskiej, kontaktach z dzieckiem oraz obowiązku ponoszenia utrzymania i wychowania dziecka.
Sąd w w/w postępowaniu odstąpi od wydania rozstrzygnięcia w części dot. władzy rodzicielskiej
i kontaktów jeśli rodzice porozumieli się co do wykonywania władzy rodzicielskiej oraz
o utrzymywaniu kontaktów pod warunkiem, że Sąd wskazane porozumienia za zgodne
z dobrem dziecka. W przypadku braku takiego porozumienia Sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej oraz o kontaktach.
Sąd przed wydaniem rozstrzygnięcia dokonuje wnikliwej analizy sytuacji dziecka oraz rodziców przeprowadzając szerokie postępowanie dowodowe posiłkując się przy tym wiedzą specjalistyczną zespołu biegłych. Jeżeli jest to możliwe Sąd kierując się dobrem dziecka przed zakończeniem sprawy, wysłuchuje go w „niebieskim pokoju” (specjalnie do tego przygotowanym pomieszczeniu), gdzie rozmawia z dzieckiem i jeśli jest to możliwe uwzględnia także zdanie dziecka przy wydaniu rozstrzygnięcia.
Wniosek o kontakty + właściwość sądu
W przypadku gdy Sąd w wyroku rozwodowym lub o separacji odstąpił od orzekania o kontaktach
z dzieckiem oraz kiedy dziecko nie pochodziło z małżeństwa, a rodzice nie są w stanie się porozumieć co do wykonywania kontaktów z dzieckiem, rodzic pozbawiony kontaktu może złożyć wniosek
o uregulowanie kontaktów z dzieckiem w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka.
Wniosek o zmianę uregulowanych kontaktów.
Raz wydane orzeczenie w przedmiocie kontaktów nie jest już „dane” na zawsze. W przypadku zmiany okoliczności, w których Sąd wydał prawomocny wyrok rozwodowy/o separacji można
w osobnym postępowaniu złożyć się wniosek do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka o zmianę wyroku rozwodowego/ o separacji w części dot. ustalenia kontaktów. Tu uwaga wyrok o rozwodzie lub separacji musi być prawomocny. Podobnie wygląda sprawa
prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku ustalającego kontakty po raz pierwszy lub pozbawiającego lub ograniczającego możliwości kontaktowania się z dzieckiem.
Kontakty z dzieckiem- jak sformułować żądanie?
- Kontakt osobisty z dzieckiem
Oczywistą i najczęstszą formą kontaktów, których rodzic może się domagać jest kontakt osobisty
w miejscu lub poza miejscem zamieszkania dziecka. W ramach prawa do utrzymywania więzi rodzinnych rodzic może domagać się uregulowania kontaktów określając we wniosku w jakich godzinach oraz dniach tygodnia/ miesiąca taki kontakt miałby mieć miejsce. Żądanie takie mniej więcej powinno brzmieć następująco „żądam ustalenia kontaktu z dzieckiem w każdy piątek
2 (drugiego) i 4 (czwartego) tygodnia w miesiąca poza miejscem zamieszkania dziecka w godzinach 17-20”. Nie należy zapominać przy tym o kontaktach w trakcie różnych świąt czy wakacji które mogą się odbywać w inny sposób niż na co dzień- w takim wypadku należy wskazać w osobnym punkcie we wniosku że np. „25 grudnia każdego roku kontakt z dzieckiem miałby nastąpić poza jego miejscem zamieszkania w godzinach od 10-16”.
- Kontakt elektroniczny z dzieckiem
W dzisiejszych czasach kontakt z dzieckiem nie musi się ograniczać wyłącznie do osobistego spotkania rodzica z dzieckiem. W dobie intensywnego rozwoju nowoczesnych technologii z przyczyn czysto praktycznych rodzic niemieszkający z dzieckiem poza osobistym spotkaniem z dzieckiem może żądać umożliwienia mu kontaktowania się z dzieckiem przy użyciu środków komunikacji elektronicznej
np. przy użyciu telefonu czy komunikatorów takich jak Skype, Messenger, WhatsApp, Signal, itp.
Ograniczenie kontaktów z dzieckiem
Zdarza się jednak czasem, że kontakt dziecka z rodzicem jest niezgody z dobrem dziecka.
W takiej sytuacji Sąd opiekuńczy nie tylko na wniosek jednego z rodziców ale także osób trzecich lub nawet urzędu może ograniczyć kontakty z dzieckiem w szczególności poprzez:
- zakazanie spotykania się z dzieckiem;
- zakazanie zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
- zezwolenie na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd;
- ograniczenie kontaktów do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;
- zakazanie porozumiewania się na odległość.
Kto może żądać ustalenia kontaktów z dzieckiem?
Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem mogą złożyć oczywiście rodzice dziecka, dziadkowie, rodzeństwo, powinowaci w linii prostej, a także inne osoby, jeżeli sprawowały one dłuższy czas pieczę nad osobą dziecka.
Wymagane dokumenty
Do wniosku należy dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka oraz egzemplarz (odpis wniosku), dla drugiego z rodziców a także potwierdzenie dokonania opłaty sądowej.
Opłata za wniosek
Opłata za wniosek o zmianę wyroku rozwodowego /o separację w części dot. kontaktów oraz wniosek o ustalenie/zmianę kontaktów kosztuje 100 zł.
Źródła:
- Ustawa z dn. 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640430296/U/D19640296Lj.pdf
- Kodeks postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r.
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640090059/U/D19640059Lj.pdf